Những phân tích trong nước và quốc tế cho thấy nghiên cứu khoa học tại Việt Nam vẫn còn nhiều yếu kém so với các nước có nền tảng phát triển ngành khoa học lâu năm và cả các nước trong khu vực. Thấy đươc thực trạng đó, tại nghị định số 87/2014/NĐ-CP, Chính phủ đã quy định sẽ có những ưu đãi cho các nhà khoa học nước ngoài về Việt nam làm việc. Quy định này nhằm thu hút các nhà khoa học cống hiến cho ngành nghiên cứu khoa học tại Việt Nam.
Quy định của Nghị định áp dụng cho cả cá nhân hoạt động khoa học và công nghệ là người Việt Nam ở nước ngoài và chuyên gia nước ngoài tham gia hoạt động khoa học và công nghệ tại Việt Nam. Chính sách được áp dụng khi các nhà khóa học đáp ứng một trong những điều kiện sau:
- Có sáng chế hoặc giống cây trồng được đăng ký quyền sở hữu trí tuệ phù hợp với nhiệm vụ khoa học và công nghệ thực hiện tại Việt Nam;
- Có công trình nghiên cứu khoa học và công nghệ xuất sắc phù hợp với nhiệm vụ khoa học và công nghệ thực hiện tại Việt Nam;
- Có bằng tiến sỹ, đã và đang giảng dạy, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ tại cơ sở nghiên cứu có uy tín ở nước ngoài trong lĩnh vực chuyên môn phù hợp với nhiệm vụ khoa học và công nghệ tại Việt Nam;
- Có bằng tiến sỹ, đã làm việc trên 3 năm ở vị trí nghiên cứu khoa học tại chương trình, dự án hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ hoặc bộ phận nghiên cứu của doanh nghiệp có uy tín ở nước ngoài.
Ưu đãi nhà ở và lương
Các nhà khoa học làm việc tại Việt Nam sẽ được tạo điều kiện về chỗ ở và hỗ trợ chi phí thuê nhà, mức lương sẽ được trả tùy theo thỏa thuận của hai bên. Mức lương thỏa thuận được xác định trên cơ sở:
- Mức độ ưu tiên của nhiệm vụ khoa học và công nghệ;
- Tính chất, quy mô và tầm quan trọng của hoạt động khoa học và công nghệ;
- Trình độ, năng lực, hiệu quả đóng góp của cá nhân.
Ngoài ra, Việt Nam còn đảm bảo quyền lợi sử dụng phòng thí nghiệm cho các nhà khoa học, được sử dụng miễn phí phòng thí nghiệm quốc gia trọng điểm, hỗ trợ kinh phí tổ chức hội thảo khoa học và được bố trí phương tiện đi lại nếu chủ trì nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp quốc gia đặc biệt quan trọng.
Căn cứ nhu cầu phát triển khoa học và công nghệ và theo đề nghị của cơ quan sử dụng, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc sử dụng đối với các trường hợp không đáp ứng điều kiện quy định nêu trên.
Cấp thẻ tạm trú thời hạn tối đa và thị thực nhiều lần.
Các nhà khoa học được Nhà nước Việt Nam tặng huân chương hoặc danh hiệu vinh dự Nhà nước hoặc đang tạm trú tại Việt Nam được xem xét cấp Thẻ thường trú theo quy định của pháp luật về xuất nhập cảnh và cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.
Người Việt Nam ở nước ngoài, chuyên gia nước ngoài là đối tượng điều chỉnh của Nghị định và thành viên gia đình họ (bao gồm bố, mẹ, vợ hoặc chồng, con đẻ, con nuôi dưới 18 tuổi) được cấp thị thực nhiều lần hoặc Thẻ tạm trú với thời hạn tối đa về xuất nhập cảnh và cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.
Chính sách khen thưởng
Nhằm thu hút các chuyên gia nước ngoài và người Việt Nam ở nước ngoài, Nghị định còn quy định chính sách về tuyển dụng, lao động, học tập, lương, nhà ở, tiếp cận thông tin, khen thưởng, vinh danh…
Theo quy định của Luật Khoa học và Công nghệ, Người Việt Nam ở nước ngoài và chuyên gia nước ngoài được tạo điều kiện cấp giấy phép lao động theo quy trình, thủ tục rút gọn. Đặc biệt, họ được bổ nhiệm, thuê đảm nhiệm chức danh lãnh đạo tổ chức khoa học và công nghệ; được giao chủ trì thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ các cấp; xét công nhận, bổ nhiệm chức danh nghiên cứu khoa học, chức danh công nghệ công nghệ.
Thành viên gia đình của nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài và chuyên gia nước ngoài cũng được hỗ trợ và tạo điều kiện tìm việc làm, thi tuyển vào các trường học tại Việt Nam.
