Lợi nhuận sau thuế là con số cuối cùng phản ánh chân thực nhất sức khỏe và hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp. Đây không chỉ là mục tiêu của mọi doanh nghiệp mà còn là thước đo quan trọng đối với nhà đầu tư. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ từ A-Z về lợi nhuận sau thuế, từ định nghĩa, cách tính, ý nghĩa cho đến những cách tối ưu hóa hiệu quả.
Lợi nhuận sau thuế là gì?
Lợi nhuận sau thuế (tên tiếng Anh: Profit After Tax – PAT hoặc Earnings After Tax – EAT) là khoản lợi nhuận cuối cùng mà doanh nghiệp thu được sau khi đã trừ đi tất cả các khoản chi phí, bao gồm cả chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).
Lợi nhuận sau thuế là gì?
Lợi nhuận sau thuế còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như lợi nhuận ròng, thu nhập ròng hoặc lãi ròng. Nói một cách đơn giản, đây chính là “số tiền thực sự bỏ túi” của doanh nghiệp sau một kỳ kế toán (thường là quý hoặc năm). Lợi nhuận sau thuế càng cao thì đồng nghĩa với việc hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đó đang ngày càng tốt.
→ Có thể bạn quan tâm: Hạch toán là gì?Đặc điểm và phân loại hạch toán
Ý nghĩa của lợi nhuận sau thuế là gì?
Lợi nhuận sau thuế không chỉ là một con số. Nó mang ý nghĩa sâu sắc và là cơ sở cho nhiều quyết định quan trọng đối với các bên liên quan.
- Đối với chủ doanh nghiệp và nhà quản lý:
- Là thước đo chính xác nhất về hiệu quả kinh doanh và khả năng sinh lời.
- Là nguồn vốn quan trọng để tái đầu tư, mở rộng quy mô, nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới.
- Là cơ sở để đánh giá hiệu suất làm việc của ban lãnh đạo.
- Đối với nhà đầu tư và cổ đông:
- Phản ánh khả năng sinh lời trên mỗi đồng vốn họ đầu tư.
- Là cơ sở để tính toán Thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS), một chỉ số quan trọng trong định giá cổ phiếu.
- Là nguồn tiền để doanh nghiệp thực hiện chia cổ tức cho cổ đông.
- Đối với ngân hàng và các chủ nợ:
- Cho thấy khả năng trả nợ (cả gốc và lãi) của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp có lợi nhuận sau thuế ổn định và tăng trưởng sẽ dễ dàng tiếp cận các nguồn vốn vay hơn.
Ý nghĩa của lợi nhuận sau thuế là gì?
Lợi nhuận sau thuế không chỉ là kết quả cuối cùng của một kỳ kinh doanh mà còn là nền tảng cho sự phát triển bền vững. Doanh nghiệp muốn phát triển mạnh mẽ cần quan tâm không chỉ đến doanh thu mà còn đến chất lượng lợi nhuận.
Cách tính lợi nhuận sau thuế
Công thức tính lợi nhuận sau thuế thường được sử dụng đó là:
Lợi nhuận sau thuế = Tổng doanh thu – Tổng chi phí – Thuế thu nhập doanh nghiệp
Trong đó:
- Tổng doanh thu: Toàn bộ số tiền mà doanh nghiệp thu được trong một năm tài chính, bao gồm cả tiền bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ và các nguồn thu khác.
- Tổng chi phí: Toàn bộ các khoản mà doanh nghiệp phải chi ra để phục vụ cho hoạt động sản xuất và kinh doanh trong suốt năm.
- Thuế thu nhập doanh nghiệp: Khoản tiền mà doanh nghiệp cần nộp cho Nhà nước.Việc ghi nhận khoản phải nộp này trên sổ sách được gọi là hạch toán chi phí thuế TNDN. Đồng thời nó được tính dựa trên lợi nhuận kinh doanh đã điều chỉnh theo quy định của luật thuế.
Công thức tính lợi nhuận sau thuế
Trường hợp đã biết lợi nhuận trước thuế, bạn có thể áp dụng cách tính lợi nhuận sau thuế như sau:
Lợi nhuận sau thuế = Lợi nhuận trước thuế x (1 – Thuế suất thuế TNDN)
Thông thường mức thuế suất thuế TNDN ở Việt Nam là 20%. Tuy nhiên, đối với một số ngành đặc thù, mức thuế có thể dao động trong mức 32% – 50% tùy thuộc vào dự án.
→ Xem thêm: Lợi nhuận trước thuế là gì? Hướng dẫn chi tiết cách tính
Ví dụ tính lợi nhuận sau thuế
Để dễ hình dung, hãy cùng xem xét ví dụ của Công ty Cổ phần ABC trong năm 2023 với các số liệu giả định sau:
- Tổng doanh thu: 5.000.000.000
- Tổng chi phí (giá vốn, bán hàng, quản lý…): 3.800.000.000
- Thuế suất thuế TNDN 20%
Cách tính lợi nhuận trước thuế như sau:
- Lợi nhuận trước thuế = 5.000.000.000 – 3.800.000.000 = 1.200.000.000 VNĐ
- Chi phí thuế TNDN = 1.200.000.000 x 20% = 240.000.000 VNĐ
- Lợi nhuận sau thuế = 1.200.000.000 – 240.000.000 = 960.000.000 VNĐ
Như vậy, sau khi trừ đi các chi phí liên quan cũng như thuế thu nhập doanh nghiệp thì lợi nhuận ròng của doanh nghiệp là 960.000.000 VNĐ.
Các yếu tố tác động đến lợi nhuận sau thuế
Dựa vào công thức tính lợi nhuận sau thuế bên trên, có thể xác định được có tác động lớn đến chỉ số này như sau:
- Doanh thu và chi phí: Doanh thu cao và khả năng quản lý chi phí (giá vốn, chi phí bán hàng, chi phí quản lý) tốt sẽ tạo ra một khoản lợi nhuận trước thuế lớn, từ đó tác động trực tiếp đến lợi nhuận sau thuế.
- Chính sách thuế của Nhà nước: Sự thay đổi về thuế suất thuế TNDN hoặc các chính sách ưu đãi, miễn giảm thuế cho một số ngành nghề, khu vực nhất định sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến số tiền thuế phải nộp và do đó làm thay đổi lợi nhuận sau thuế.
Các yếu tố tác động đến lợi nhuận sau thuế
Để tối ưu lợi nhuận sau thuế, ngoài việc gia tăng doanh thu, doanh nghiệp còn phải kiểm soát chặt chẽ các khoản chi phí và tận dụng các chính sách thuế. Việc cân bằng và điều chỉnh hợp lý các yếu tố trên chính là chìa khóa để nâng cao hiệu quả kinh doanh một cách bền vững.
→ Xem thêm: Các bút toán hạch toán mua hàng thường gặp
Nguyên tắc phân phối lợi nhuận sau thuế đúng quy định
Phân phối lợi nhuận sau thuế là quá trình diễn ra sau khi doanh nghiệp đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế. Việc phân phối này cần tuân theo các nguyên tắc quan trọng sau:
- Chi trả lợi nhuận cho nhà đầu tư theo đúng các điều khoản đã được thỏa thuận trong hợp đồng đã ký.
- Trích lập quỹ dự phòng tài chính nhằm đảm bảo sự ổn định và sẵn sàng ứng phó khi phát sinh rủi ro.
- Dành một phần lợi nhuận để bổ sung vào các quỹ chuyên biệt theo quy định nội bộ của doanh nghiệp và các quy định pháp luật có liên quan.
- Trích tối đa 30% lợi nhuận sau thuế để đưa vào quỹ đầu tư phát triển, phục vụ cho việc mở rộng và nâng cao năng lực hoạt động của công ty.
- Thành lập quỹ khen thưởng và phúc lợi xã hội nhằm khích lệ tinh thần làm việc và đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
- Phân bổ một phần lợi nhuận cho quỹ khen thưởng dành riêng cho ban lãnh đạo và các kiểm soát viên nhằm ghi nhận đóng góp vào sự phát triển của doanh nghiệp.
- Phần lợi nhuận còn lại, sau khi đã hoàn tất các khoản trích lập, sẽ được phân chia cho các thành viên hoặc chia cổ tức cho cổ đông theo tỷ lệ sở hữu.
Nguyên tắc phân phối lợi nhuận sau thuế đúng quy định
Những nguyên tắc này giúp doanh nghiệp sử dụng lợi nhuận một cách hợp lý, đảm bảo phát triển bền vững và hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan.
→ Xem thêm: Các nguyên tắc kế toán cơ bản và các ví dụ minh họa cụ thể
Cách tối ưu lợi nhuận sau thuế cho doanh nghiệp
Tối ưu hóa lợi nhuận sau thuế là mục tiêu chiến lược của mọi doanh nghiệp. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả:
- Tăng doanh thu: Tập trung vào các hoạt động marketing, bán hàng, phát triển sản phẩm mới, mở rộng thị trường để gia tăng nguồn thu.
- Kiểm soát và cắt giảm chi phí: Thực hiện chuẩn chỉnh các nghiệp vụ kế toán để rà soát toàn bộ quy trình vận hành, tối ưu hóa chi phí sản xuất, đàm phán với nhà cung cấp để có giá tốt hơn. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể sử dụng dịch vụ kế toán online để cắt giảm chi phí nhân sự.
- Quản trị tài chính thông minh: Tái cấu trúc các khoản nợ vay để có lãi suất tốt hơn, quản lý hiệu quả vốn lưu động để giảm chi phí tài chính.
- Tận dụng các chính sách ưu đãi thuế: Chủ động tìm hiểu và áp dụng các chính sách miễn, giảm, ưu đãi thuế TNDN mà nhà nước ban hành. Đặc biệt là đối với ngành nghề hoặc khu vực hoạt động của doanh nghiệp.
Cách tối ưu lợi nhuận sau thuế cho doanh nghiệp
Tối ưu lợi nhuận sau thuế không đơn thuần là cắt giảm chi phí hay tăng doanh thu. Đây còn là quá trình kết hợp linh hoạt giữa quản trị tài chính hiệu quả, chiến lược phát triển bền vững và tuân thủ pháp lý.
Những câu hỏi thường gặp về lợi nhuận sau thuế
Để bạn có thể hiểu hơn về lợi nhuận sau thuế, TinLaw đã tổng hợp một số câu hỏi thường gặp dưới đây:
Lợi nhuận sau thuế có phải là lợi nhuận ròng không?
Lợi nhuận sau thuế và lợi nhuận ròng là hai thuật ngữ khác nhau nhưng cùng chỉ một chỉ tiêu tài chính. Chúng có thể được sử dụng thay thế cho nhau.
Lợi nhuận sau thuế âm có nghĩa là gì?
Lợi nhuận sau thuế âm (LNST < 0) có nghĩa là doanh nghiệp đang kinh doanh thua lỗ. Điều này xảy ra khi tổng chi phí (bao gồm cả thuế TNDN nếu có) lớn hơn tổng doanh thu. Tình trạng này được gọi là lỗ ròng và là một dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe tài chính yếu kém của doanh nghiệp.
Kết luận
Lợi nhuận sau thuế là kết tinh của mọi nỗ lực trong hoạt động sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp. Việc hiểu rõ định nghĩa, ý nghĩa, cách tính lợi nhuận giúp các nhà quản trị đưa ra quyết định chiến lược đúng đắn. Hy vọng rằng, bài viết này của TinLaw đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích và toàn diện về chỉ số quan trọng này.
→ Tìm hiểu thêm:
- Dịch vụ kế toán là gì? Kế toán dịch vụ cần làm những gì?
- Các công ty dịch vụ kế toán uy tín nhất hiện nay
- Dịch vụ kế toán thuế trọn gói mới nhất
