Các biện pháp bảo đảm đầu tư đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút đầu tư và cũng là điều nhà đầu tư nước ngoài quan tâm khi tiến hành đầu tư vào nước ta. Các biện pháp bảo đảm đầu tư là những biện pháp được quy định nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng cho tất cả các nhà đầu tư trong suốt quá trình đầu tư. Thông thường, đây sẽ là thông tin nhà đầu tư sẽ tìm hiểu trước khi quyết định quá trình xin giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
Các biện pháp bảo đảm đầu tư chính là những cam kết từ phía nhà nước tiếp nhận đầu tư với các chủ đầu tư về trách nhiệm của nhà nước tiếp nhận đầu tư trước một số quyền lợi cụ thể của nhà đầu tư. Vậy bảo đảm đầu tư theo luật đầu tư 2020 được quy định thế nào?
Căn cứ pháp lý
Dự án đầu tư là gì?
Căn cứ theo Khoản 4 Điều 3 Luật Đầu tư 2020 quy định:
Dự án đầu tư là tập hợp đề xuất bỏ vốn trung hạn hoặc dài hạn để tiến hành các hoạt động đầu tư kinh doanh trên địa bàn cụ thể, trong khoảng thời gian xác định.
Nguyên tắc thực hiện dự án đầu tư được quy định như thế nào?
Đối với dự án đầu tư thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư, việc chấp thuận chủ trương đầu tư phải được thực hiện trước khi nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư.
Đối với dự án đầu tư thuộc diện cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, nhà đầu tư có trách nhiệm thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước khi thực hiện dự án đầu tư.
Nhà đầu tư có trách nhiệm tuân thủ quy định của Luật này, pháp luật về quy hoạch, đất đai, môi trường, xây dựng, lao động, phòng cháy và chữa cháy, quy định khác của pháp luật có liên quan, văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư (nếu có) và Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (nếu có) trong quá trình triển khai thực hiện dự án đầu tư.
(Trích Điều 42 Luật Đầu tư 2020)
Bảo đảm thực hiện dự án đầu tư được quy định thế nào?
Bảo đảm quyền sở hữu tài sản
Theo điều 10. Luật Đầu tư 2020, quy định về việc bảo đảm quyền sở hữu tài sản, khi thành lập công ty vốn nước ngoài tại Việt Nam, tài sản hợp pháp của nhà đầu tư không bị quốc hữu hóa hoặc bị tịch thu bằng biện pháp hành chính. Trong trường hợp Nhà nước trưng mua, trưng dụng tài sản vì:
- Lý do quốc phòng, an ninh;
- Vì lợi ích quốc gia;
- Tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai.
Thì nhà đầu tư được thanh toán, bồi thường theo quy định của pháp luật về trưng mua, trưng dụng tài sản và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Bảo đảm hoạt động đầu tư kinh doanh
Để hoạt động đầu tư kinh doanh đạt hiệu quả cao, các yêu cầu về đảm bảo hoạt động đầu tư kinh doanh là vô cũng quan trọng. Theo quy định tại Điều 11 Bảo đảm hoạt động đầu tư kinh doanh, Luật đầu tư. Chính phủ không yêu cầu nhà đầu tư phải thực hiện các yêu cầu dưới đây:
- Ưu tiên mua, sử dụng hàng hóa, dịch vụ trong nước hoặc phải mua, sử dụng hàng hóa, dịch vụ từ nhà sản xuất hoặc cung ứng dịch vụ trong nước;
- Xuất khẩu hàng hóa hoặc dịch vụ đạt một tỷ lệ nhất định; hạn chế số lượng, giá trị, loại hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu hoặc sản xuất, cung ứng trong nước;
- Nhập khẩu hàng hóa với số lượng và giá trị tương ứng với số lượng và giá trị hàng hóa xuất khẩu hoặc phải tự cân đối ngoại tệ từ nguồn xuất khẩu để đáp ứng nhu cầu nhập khẩu;
- Đạt được tỷ lệ nội địa hóa đối với hàng hóa sản xuất trong nước;
- Đạt được một mức độ hoặc giá trị nhất định trong hoạt động nghiên cứu và phát triển ở trong nước;
- Cung cấp hàng hóa, dịch vụ tại một địa điểm cụ thể ở trong nước hoặc nước ngoài;
- Đặt trụ sở chính tại địa điểm theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Một trong những quy định quan trọng nhất đối với hoạt động bảo đảm đầu tư kinh doanh đó chính là định hướng của dự án đầu tư phải phù hợp với định hướng phát triển kinh tế – xã hội, chính sách quản lý ngoại hối và khả năng cân đối ngoại tệ trong từng thời kỳ.
Việc đảm bảo đáp ứng nhu cầu ngoại tệ đối với dự án đầu tư thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ và những dự án đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng quan trọng khác sẽ do Thủ tướng chính phủ quyết định.
Bảo đảm chuyển tài sản của nhà đầu tư nước ngoài ra nước ngoài
Căn cứ theo quy định tại Điều 11 bảo đảm chuyển tài sản của nhà đầu tư nước ngoài ra nước ngoài của Luật đầu tư 2020, nhà đầu tư nước ngoài sau khi hoàn tất đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước Việt Nam theo quy định sẽ được chuyển lợi nhuận ra nước ngoài theo quy định pháp luật hiện hành.
Bảo đảm đầu tư kinh doanh trong trường hợp thay đổi pháp luật:
Dựa theo Điều 13. Luật Đầu tư 2020, quy định về việc bảo đảm đầu tư kinh doanh trong trường hợp thay đổi pháp luật như sau:
Trường hợp văn bản pháp luật mới được ban hành quy định ưu đãi đầu tư mới, ưu đãi đầu tư cao hơn thì nhà đầu tư được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định của văn bản pháp luật mới cho thời gian hưởng ưu đãi còn lại của dự án đầu tư, trừ ưu đãi đầu tư đặc biệt đối với dự án đầu tư thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 5 Điều 20 của Luật này.
Trường hợp văn bản pháp luật mới được ban hành quy định ưu đãi đầu tư thấp hơn ưu đãi đầu tư mà nhà đầu tư được hưởng trước đó thì nhà đầu tư được tiếp tục áp dụng ưu đãi đầu tư theo quy định trước đó cho thời gian hưởng ưu đãi còn lại của dự án đầu tư.
Quy định tại khoản 2 Điều này không áp dụng trong trường hợp thay đổi quy định của văn bản pháp luật vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng, bảo vệ môi trường.
Trường hợp nhà đầu tư không được tiếp tục áp dụng ưu đãi đầu tư theo quy định tại khoản 3 Điều này thì được xem xét, giải quyết bằng một hoặc một số biện pháp sau đây:
- Khấu trừ thiệt hại thực tế của nhà đầu tư vào thu nhập chịu thuế;
- Điều chỉnh mục tiêu hoạt động của dự án đầu tư;
- Hỗ trợ nhà đầu tư khắc phục thiệt hại.
Đối với biện pháp bảo đảm đầu tư quy định tại khoản 4 Điều này, nhà đầu tư phải có yêu cầu bằng văn bản trong thời hạn 03 năm kể từ ngày văn bản pháp luật mới có hiệu lực thi hành.
Giải quyết tranh chấp trong hoạt động kinh doanh
Những tranh chấp liên quan trong hoạt động kinh doanh tại Việt Nam thường được giải quyết bằng cách thương lượng hoặc hòa giải. Ngoài ra, có một số trường hợp được quy định cụ thể như sau:
Trường hợp tranh chấp giữa các nhà đầu tư trong đó có ít nhất một bên là nhà đầu tư nước ngoài hoặc tổ chức kinh tế quy định tại các điểm a, b và c khoản 1 Điều 23 của Luật Đầu tư 2020 được giải quyết thông qua một trong những cơ quan, tổ chức sau đây:
- Tòa án Việt Nam
- Trọng tài Việt Nam
- Trọng tài nước ngoài
- Trọng tài quốc tế
- Trọng tài do các bên tranh chấp thỏa thuận thành lập
Tranh chấp giữa các nhà đầu tư trong nước, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài với cơ quan nhà nước có thẩm quyền liên quan đến hoạt động đầu tư kinh doanh trên lãnh thổ Việt Nam được giải quyết thông qua Trọng tài Việt Nam hoặc Tòa án Việt Nam (trừ một số trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 14 Luật Đầu tư hiện hành)
Tranh chấp với nhà đầu tư nước ngoài với cơ quan nhà nước có thẩm quyền liên quan đến hoạt động đầu tư kinh doanh diễn ra trên lãnh thổ Việt Nam, được giải quyết thông qua trọng tài Việt Nam hoặc tòa án Việt Nam (trừ một số trường hợp có thỏa thuận khác theo hợp đồng hoặc điều ước Quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác).
Câu hỏi thường gặp
Nhà đầu tư có được thanh toán, bồi thường khi nhà nước trưng thu, trưng dụng tài sản vì lý do quốc phòng không?
Có. Người có tài sản trưng mua, trưng dụng có các quyền sau đây: Được thanh toán tiền trưng mua tài sản; được hoàn trả tài sản trưng dụng và bồi thường thiệt hại do việc trưng dụng tài sản gây ra và một số quy định khác của pháp luật có liên quan.
Nếu có quy định ưu đãi đầu tư mới cao hơn thì nhà đầu tư có được hưởng ưu đãi đầu tư cao hơn này cho thời hạn hưởng ưu đãi còn lại của dự án đầu tư không?
Có. Theo đó, khi có văn bản pháp luật mới được ban hành quy định ưu đãi đầu tư mới cao hơn thì nhà đầu tư được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định của văn bản pháp luật mới cho thời gian hưởng ưu đãi còn lại của dự án đầu tư, trừ những trường hợp được quy định tại điểm a khoản 5 Điều 20 Luật Đầu tư 2020
Nhà đầu tư nước ngoài được chuyển ra nước ngoài các khoản tài sản nào?
Nhà đầu tư nước ngoài chỉ được chuyển một số tài sản là vốn, các khoản thanh lý đầu tư, thu nhập từ hoạt động kinh doanh, tiền và tài sản hợp pháp khi đã thực hiện xong nghĩa vụ tài chính cho nhà nước Việt Nam.
VD: Thu nhập từ hoạt động đầu tư kinh doanh, vốn đầu tư, Tiền và tài sản khác thuộc sở hữu hợp pháp của nhà đầu tư, …
Các thông tin về bảo đảm đầu tư rất quan trọng đối với các nhà đầu tư, nó được xem như một phần của chính sách ưu đãi đầu tư tại Việt Nam. Quý khách hàng khi có nhu cầu tìm hiểu thêm về các vấn đề liên quan đến quy định về bảo đảm đầu tư hãy liên hệ với dịch vụ xin giấy chứng nhận đầu tư -TinLaw qua thông tin sau đây:
